Τόπος & χρόνος
Το Μουσείο-Ελαιοτριβείο Βρανά είναι ένα μουσείο μνήμης και τιμής. Για τους πρωτεργάτες της εκβιομηχάνισης, ιδιοκτήτες, εργάτες και μηχανικούς. Για τις μέρες που η ζωή ήταν αλλιώς, τότε που η μπουρού σφύριζε, το φουγάρο κάπνιζε, η πυρήνα μύριζε, το λάδι ησύχαζε μέσα στα πιθάρια.
Για να βεβαιώνει διαρκώς, όπως κάθε Μουσείο-Μνημείο, τον λόγο του Ποιητή ‘’Σταθερά τα παμπάλαια πράγματα μες τα τωρινά μας επιβιούν’’
Το Καφενείο του Μουσείου
Απέναντι από την «καλή» λαδαποθήκη (χώρος 1) βρισκόταν το γραφείο του ιδιοκτήτη, με το μεγάλο σιδερένιο χρηματοκιβώτιο και τον ξύλινο πίνακα όπου κρέμονταν αριθμημένα τα κλειδιά για τις μπατές. Εδώ εργαζόταν ο γραμματικός, εδώ γίνονταν οι συναλλαγές με τους πελάτες και οι πληρωμές των εργατών. Σήμερα στεγάζει το Καφενείο του...
Ο Παπάδος Λεσβου
«Κωμόπολις εκ των αρίστων και πλουσιωτέρων της περιφερείας (…) παράγει έλαιον και διάφορα οπωρικά», αναφέρει για τον Παπάδο ο ιστορικός της Λέσβου Οικονόμος Σταύρος Τάξης το 1909. Ο Παπάδος είναι ένα από τα μεγαλύτερα χωριά της Γέρας και το πιο κοντινό στο λιμάνι του Περάματος. Στις γραπτές πηγές αναφέρεται από τον 17ο αιώνα. Σύμφωνα με την παράδοση, στη θέση του σημερινού ναού του Ταξιάρχη υπήρχε παλιότερα άλλος, μικρότερος ναός, καθολικό ενός μοναστηριού, από τους μοναχούς του οποίου πήρε το χωριό το όνομά του. Ο σημερινός μεγαλοπρεπής ναός χτίστηκε...
Η Γέρα και το Πέραμα Λεσβου
Τι να πεις για τη Γέρα; Τα ’πε όλα ο Ποιητής: … εκεί που, πραγματικά, τα δεσμά του χρόνου λύνονται κι η ίδια η βαρύτητα της γης αισθάνεσαι ν’ αντισταθμίζεται σαν από ισχυρή ουράνια έλξη, έτσι που όλα τα πράγματα ν’ αποχτούν μιαν απίστευτη αλαφράδα και μια επιμηκυντική κατά τα ύψη παραμόρφωση, σαν άλλα νυχτερινά πλάσματα του Θεοτοκόπουλου, είναι, χωρίς αμφιβολία, στον κόλπο της Γέρας. Ο πλατύς μαλακός δρόμος από κοκκινόχωμα που σε πάει “ απ’ τσ’ γύρ’ ”, όπως λένε οι ντόπιοι, στα πέντε ονομαστά χωριά του αποτελεί...
Η εξέλιξη της ελαιοπαραγωγής
Η ελιά καλλιεργήθηκε στη Λέσβο από τους αρχαίους χρόνους. Τότε, βέβαια, η έμφαση ήταν στην αμπελοκαλλιέργεια και στην παραγωγή και διακίνηση του περίφημου λεσβίου οίνου. Η οικονομία του τόπου βασιζόταν στη γεωργία και την κτηνοτροφία, με σημαντικές παράλληλα επιδόσεις στο εμπόριο, χάρη στις δυνατότητες της γεωγραφικής θέσης του. Αναπτύχθηκε έτσι μια εύρωστη οικονομία, που με τη σειρά της παρείχε πρόσφορο πλαίσιο για πνευματική και καλλιτεχνική δημιουργία, με αποκορύφωμα τη γέννηση της λυρικής ποίησης. Η γενικότερη παρακμή του νησιού τη βυζαντινή περίοδο, όταν οι πειρατικές επιδρομές ανάγκασαν τους κατοίκους του...
Το βιομηχανικό «θαύμα» στη Λέσβο
Και να μην ήθελαν, οι κάτοικοι της Λέσβου δεν θα μπορούσαν παρά να ασχοληθούν με το εμπόριο. Είναι η θέση του νησιού τέτοια, και οι ρότες που διαχρονικά ακολουθούσαν τα δρομολόγια των πλοίων που συνέδεαν Ανατολή με Δύση. Μετά την αξιοποίησή της ως κέντρου διαμετακομιστικού εμπορίου από τους Γατελούζους της Γένοβας για λίγο παραπάνω από εκατό χρόνια (1355-1462), ο Μωάμεθ ο Πορθητής προσάρτησε τη Λέσβο στη νεοσύστατη Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1462. Οι ποικίλοι περιορισμοί που έθετε η οθωμανική διοίκηση στην οικονομία, με κυριότερο την επιβολή μονοπωλίου στη διακίνηση βασικών...
Η Λέσβος, η ελιά και η βιομηχανία
Τρία πράγματα σημάδεψαν την ιστορική πορεία και φυσιογνωμία της Λέσβου, τουλάχιστον έως τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Το ένα είναι η θέση της. Το άλλο, το δέσιμό της με τη Μικρά Ασία. Και, τέλος, η ελιά. Η θέση Στη Λέσβο σκόνταφταν οι μεγάλοι θαλασσινοί δρόμοι, που ένωναν Δύση με Ανατολή. Του κόσμου τα καλά διασταυρώνονταν στα λιμάνια της, σε ένα διαρκές πηγαινέλα ανάμεσα σε Ασία, Ευρώπη και Αφρική. Το εμπόριο έφερνε στους ανθρώπους της πλούτη, επαφή με νέες ιδέες, τεχνολογίες και επιχειρηματικές πρακτικές και τη λαχτάρα για έναν...
