από το δέντρο στη «μηχανή»

Η ίδρυση μηχανοκίνητων ελαιοτριβείων προκάλεσε τομή στην ιστορία του ελληνικού λαδιού. Σε σχέση με την υποδομή των παλιών, χειροκίνητων, ζωοκίνητων ή υδροκίνητων, ελαιόμυλων, η ατμομηχανή και τα μέσα υποστήριξης της λειτουργίας της –λεβητοστάσιο, καμινάδα, αποθήκη καύσιμης ύλης, τροχαλίες, ιμάντες κ.ο.κ.– απαιτούσαν μεγαλύτερους χώρους, πιο σύνθετες κατασκευές, περισσότερο και πιο εξειδικευμένο προσωπικό. Σε αντάλλαγμα, επιτάχυναν την παραγωγή, με αποτέλεσμα να μειωθεί σημαντικά ο χρόνος παραμονής του ελαιοκάρπου στην αποθήκη και, άρα, ο κίνδυνος ανάπτυξης υψηλής οξύτητας στο παραγόμενο λάδι και να υπερδεκαπλασιαστεί η ποσότητα των ελιών που αλέθονταν, σε σχέση με τους ζωοκίνητους μύλους. Έτσι, η ατμομηχανή και, αργότερα, η πετρελαιομηχανή και το ηλεκτρικό ρεύμα προσέφεραν καλύτερη ποιότητα και μεγαλύτερη ποσότητα λαδιού. Είναι ενδεικτικό ότι, τη δεκαετία του 1960, το ελαιοτριβείο άλεθε 12-14 μόδια, δηλαδή 7,5-9 τόνους ελιές, τη μέρα, ενώ στο σύνολο της ελαιοκομικής περιόδου αλέθονταν κατά μέσο όρο 1.500 μόδια, δηλαδή 960 τόνοι. Δεδομένου ότι από ένα μόδι ελιές εξάγονταν περίπου 130 κιλά λάδι, συμπεραίνουμε ότι παράγονταν περίπου 125 τόνοι λάδι, σε ένα μόνο ελαιοτριβείο.
Παρά τις μεγάλες αλλαγές που επέφερε η εκμηχάνιση της διαδικασίας παραγωγής του λαδιού, τα βασικά στάδια της κατεργασίας παρέμειναν ίδια (σύνθλιψη, συμπίεση, διαχωρισμός).